Çöğen Kökü

İz bırakan lezzetiyle tahin helvasının ana bileşenlerinden birisidir çöğen. Hatta o kadar özdeşleşmiştir ki helva ile çöğen, helvacı otu olarak anılır çoğu zaman ve tüm bu mahareti içeriğindeki etken maddeye, yüksek molekül ağırlıklı bir glikozit olan "saponin"'e borçludur. Çöven, çöven otu, çöğen, karanfilgiller familyasından otsu bitki cinsidir. Bitkinin kullanılan bölümü odunsu kökleridir. Etken maddesi saponin olup, gıda sanayiinde ağdayı ağartıcı özelliğinden dolayı helva ve dondurma yapımında kullanılır. Türk mutfağında tahin helvası, kos helva, kerebiç ve paşa lokumu adı verilen tatlılarda kullanılır. Kültür tarımı yapılmayan çöğen doğa da kendi halinde yetişir.

Yurt içi tüketiminin yanında ihraç ürünü de olan çöğen; ülkemizde kültür tarımı ile tarlalardan, ülkemizin çeşitli bölgelerinde geniş bir alanda kendi halinde yetiştiği doğadan, sökülmektedir. Dünya genelinde 100 kadar türünün bulunduğu belirlenen çöğenin 50 türü ülkemizde bulunmaktadır. Çöğenin doğal yetişme alanlarının korunması ve kültür tarımına daha da önem verilmesiyle (kullanıldığı geleneksel ürünlerimiz dikkate alınırsa) daha uzun süreler ağzımızı tatlandırmaya devam etmesi beklenmektedir.